Ngắm di tích quốc gia đặc biệt trong công viên địa chất Phú Yên

Đăng: 01/01/1970

Di tích quốc gia đặc biệt Gành Đá Đĩa tại xã Ninh Đông, huyện Tuy An, nằm trong công viên địa chất Phú Yên. Việc thành lập công viên địa chất là tiền đề để tỉnh Phú Yên hoàn thiện hồ sơ trình để Tổ chức Giáo dục- khoa học – văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là công viên địa chất toàn cầu UNESCO.

Theo Sở Văn hóa – Thể thao- Du lịch tỉnh Phú Yên, di tích quốc gia đặc biệt Gành Đá Đĩa là điểm nhấn quan trọng trong hồ sơ trình UNESCO để tổ chức này công nhận công viên địa chất toàn cầu UNESCO.

Di sản thiên nhiên Gành Đá Đĩa có niên đại hơn 200 năm, được xem là di tích quốc gia có một không hai ở nước ta.

Di tích là tập hợp các cột đá bazan hình lăng trụ, giống như những chiếc đĩa xếp chồng lên nhau dọc bờ biển trải dài hàng ngàn m2, các cột đá bazan tạo thành hai mũi nhô ra biển.

Theo các nhà nghiên cứu, hàng triệu năm trước, đá bazan tại khu vực này hình thành do hoạt động phun trào của núi lửa tại vùng trung tâm tỉnh Phú Yên, cao nguyên Vân Hòa ngày nay.

Theo các nghiên cứu, bazan tại khu vực này hình thành do hoạt động phun trào của núi lửa tại vùng trung tâm tỉnh Phú Yên (cao nguyên Vân Hòa ngày nay) cách đây hàng triệu năm. Các dòng dung nham khi nguội dần thì đông cứng lại và nứt vỡ thành các cột đá hình lăng trụ tương đối đồng đều. Những cột đá nằm sát biển sau đó lại chịu tác động của sóng đánh vào nên tiếp tục nứt theo chiều ngang, tạo thành các “đĩa” đá.

Hiện, nhiều nơi trên thế giới cũng có các khối đá bazan dạng cột, gồm Giant’s Causeway tại Bắc Ireland, Los Órganos tại Tây Ban Nha, hang động Fingal tại Scotland hay vách đá Jusangjeolli tại đảo Jeju (Hàn Quốc). Bên cạnh đó, ngay trên địa bàn huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên cũng có một số địa điểm tương tự như Hòn Yến (xã An Hòa Hải), vực Trà Cơi, vực Hố Tròn (xã An Xuân), vực Song, vực Hòm (xã An Lĩnh).

Vào tháng 9-2019, tại mỏ đá ở thôn Xuân Dục (xã An Phú, TP Tuy Hòa) đơn vị khai thác cũng phát hiện các vỉa đá bazan hình cột.

Nhờ sự độc đáo kết hợp vẻ đẹp độc, lạ nên di tích Gành Đá Đĩa thu hút hàng ngàn du khách, người dân đến tham quan, tìm hiểu mỗi năm,

Di tích Gành Đá Đĩa mang vẻ đẹp hoang sơ, gần gũi, nét đặc trưng của làng ven biển miền Trung.

Du khách thích thú ghi lại hình ảnh check-in ở di tích quốc gia đặc biệt Gành Đá Đĩa.

“Gành Đá Đĩa đẹp nhất vào mùa hè vì nắng vàng, biển trong xanh cùng hàng hàng lớp sóng vỗ liên hồi vào gành trắng xóa. Một điểm đặc biệt đã thu hút mình là nơi đây còn giữ được nét đẹp hoang sơ vốn có”- anh Nguyễn Tiến, du khách đến từ TP.HCM chia sẻ.

Du khách thoải mái tạo dáng để có những bức ảnh đẹp ở di tích Gành Đá Đĩa.

Ngày 31-12-2020, Gành Đá Đĩa được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.

Ngày 4-12-2023, Thủ tướng quyết định phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt Gành Đá Đĩa.

Phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch gồm 808 ha (không bao gồm diện tích khoanh vùng bảo vệ của danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt Gành Đá Đĩa), thuộc xã An Ninh Đông, huyện Tuy An.

Mục tiêu lập quy hoạch nhằm nhận diện đầy đủ giá trị, bảo tồn các giá trị đặc sắc về địa chất của danh lam thắng cảnh Gành Đá Đĩa; bảo vệ tài nguyên mặt nước, đa dạng sinh học, địa chất, địa mạo, di sản văn hóa của cộng đồng trong khu vực.